امروز جمعه نهم دسامبر سال دوهزار و بیست و دو، از خواب که بیدار شدم فکر کردم که اصلا دلم نمیخواد سر کار برم.کنار دخترک دراز کشیده بودم و به نفسهای آرومش گوش میکردم، تمام تنم بخصوص کمرم درد میکرد، زانو خشک شده بود و نمیتونستم خوب خمش بکنم و با خودم فکر میکردم که اصلا دلم نمیخواد سرکار برم و یک لحظه احساس کردم که خوب، چه کسی مجبورت کرده بری سرکار وقتی تک تک سلولهای بدنت میگن که نمیخوای بری سر کار. بنابراین تصمیم گرفتم سرکار نرم. به مدیرم تکست زدم که حالم خوب نیست و سرکار نمیرم. رفتم ای-میلهام رو باز کردم و گزینه "خارج از دفتر" رو فعال کردم. کمی احساس گناه کردم ولی بعدش به خودم گفتم که واقعا لازم نیست برای رسیدگی به خودم احساس گناه کنم. جالب اینه که کمردرد بلافاصله ناپدید شد. حتی درد زانوم هم بهتر شد. چقدر عجیبه که فشاری که من این روزها برای اهمیت دادن به کارم و دوست داشتن کارم و خوب کار کردن به خودم میارم، انقدر روی سلامت جسمانی من اثر گذاشته. سلامت روانی که جای خود دارد.
دیشب وقت مشاوره داشتم. جلسه خوبی بود. مشاورم آروم حرف میزنه و لحنش مهربونه و بهم میگه لازم نیست برای این کسی که هستم انقدر زجر بکشم. ازم میخواد که چشمام رو ببندم و اون سرزشنگر درونم رو پیدا کنم و بررسیش کنم. اینکه کجای بدنم ایستاده، که چه رنگیه، که چه ماهیتی داره، من چشمام رو میبندم و یک غده سرطانی میبینم که وجودم رو احاطه کرده. شکل مشخصی نداره. ولی متعفن و چرکین و زشته و مدام در جوشش و تغییر شکله. دلم نمیخواد ببینمش. دلم میخواد درونم نباشه. مشاورم میگه سعی کن باهاش حرف بزنی ولی من هیچ حرفی باهاش ندارم. فقط اشک میریزم و فکر میکنم این از کجا در وجود من خونه کرده. مشاورم میگه یک زمانی در کودکی در وجودم نهادینه شده که از من مراقبت کنه. چون اگر من خودم رو سرزنش کنم، که سعی کنم مدام بهتر باشم دیگه آدمهای بیرون وجودم چیزی برای سرزنش کردن نخواهند داشت... سعی میکنم موضوع بحث رو با مشاورم عوض کنم. ازم میپرسه حالم چطوره و من میگم خوبم. نمیدونم راستش خوبم. ولی سرزنشگر درونم داره میگه همه این روانشناسی ها چرت و پرته و اینها هیچ فایده‌ای نداره. به مشاورم نمیگم که سرزنشگر درونم چی داره میگه. دلم میخواد که جلسه مشاوره زودتر تموم شه.یک ساعت تقریبا تموم شده ولی مشاورم هیچ عجله‌ای برای رفتن نداره. دیگه بهش میگم باید برم. میگه هر وقت خواستی، پیام بده که برای جلسه آینده. بهش میگم بیا از همین الان مشخص کنیم و برای ژانویه دوهزار و بیست و سه وقت میگیرم. مشاورم میگه خیلی اشتیاق داره که ببینه من روی برداشتم از خودم تجدید نظر کردم. من میخوام برم و دیگه بحث رو ادامه ندم.
دیشب بعد از مشاوره رفتم رو تخت و کنار فلفلی که رو تخت ما خوابیده بود دراز کشیدم. به صورت و تن خوشگل و موهای سیاه رنگش نگاه کردم و به سرزنشگر درونم فکر کردم. شاید بتونم باهاش مهربونتر باشم، شاید یه روزی بتونم دوستش داشته باشم. شاید اون هم تقصیری نداره که من انقدر زجر میکشم. آخر سر بهش گفتم ممنونم که این سالها سعی کردی از من مراقبت کنی ولی من دیگه بزرگ شدم و احتیاج به مراقبت ندارم. میتونم از عهده خودم بر میام. تو دیگه میتونی آروم بگیری..
* این رو هم بنویسم که یادم نره: دیشب قبل از اینکه بحث من و مشاور به حرفهای بالا برسه؛ کلی راجع به کار با هم صحبت کردیم. اینکه چرا من انگیزش کمی برای کار دارم. مشاورم معتقده با توجه به سالهایی که من در این کار بودم و تمام اتفاقاتی که پیش اومده، هر کس دیگری هم جای من بود به همین جایی میرسید که من هستم. ازش پرسیدم که به نظرت من باید کارم رو عوض کنم؟ گفت: به نظر میاد که تو خودت میخواهی کارت رو عوض کنی. چرا میخواهی بیشترین زمان بیداریت رو در جایی بگذرونی که برات حس مفید بودن و ارزشمند بودن بهت نمیده؟ و البته دلایلش زیاده که چرا کارم رو عوض نمیکنم. اول و از همه مهمتر میترسم. میترسم که کار الانم کار خوبی باشه که من فقط چون سالهاست توش هستم قدر رو نمیدونم. میترسم برم جای دیگری که خوب نباشه. میترسم بلاهایی که بعد از جدایی از همسر سرم اومد، اینبار از نظر کاری سراغم بیاد. که برم کلی شرکت عوضی که آدمهای عوضی توش هستند. میترسم که برم سر کارهای دیگه و اونها رو هم دوست نداشته باشم. از تغییر میترسم و از اینکه به خودم زحمت بدم هم میترسم. اینکه کارم با همه بدیهاش خوبیهایی هم داره. یکی همکارانم که خیلی خوب هستند و با تیم خوبی کار میکنم. یکی انعطافی که کارم داره. مثلاً این دو هفته که حنا مریض بود، مدیرم کامل گفت که به حنا برس و هر وقت تونستی کار کن. هر جای جدیدی برم، چنین امکانی کم خواهد بود. نزدیکی به محل زندگی و مهد حنا هم هست. مشاورم گفت: خوب اینها درست هستند. ولی اگر تصمیم گرفتی در این کار بمونی، از اون ور باید قبول کنی که در کاری هستی که نسبت بهش انگیزه‌ای و علاقه‌ای نداری و اشکالی نداره که کارت رو فقط در حد انجام وظیفه و نه بیشتر از اون انجام میدی. گفت کلا این موضوع که کار باید مورد علاقه آدم باشه و آدم ازش لذت ببره کانسپت نسبتا جدیدیه و اجداد ما چنین انتظاری از کارشون نداشتند. میتونی قبول کنی که این فقط یک کاره که داری برای تامین نیازهای مالیت انجام میدی و دنبال راه دیگری برای معنی بخشی به زندگیت باش.
مشاورم البته راست میگه. اینکه من مدام خودم رو سرزنش میکنم برای بی انگیزه بودن، برای بی علاقه بودن به کار، و عدم تمرکز نمیتونه ادامه دار باشه. باید به یک تعادلی برسم. یا قبول وضع موجود و سعی در بهینه کردنش به طرق مختلف و یا تغییر کارم.البته یک نکته دیگه هم که راجع بهش حرف زدیم این بود که موضوع تنها این نیست که من به کارم علاقه ندارم. تا حد زیادی از کارم خوشم میاد؛ ولی تمرکز ندارم و این مشکلیه که اذیتم میکنه. شاید علتش همین افسردگی باشه. و قرصهای ضد افسردگی؟! مشاورم میگه این قرصها فقط برای این هستند که تو رو به یک ثباتی برسونند. ولی بعدش خودت هستی که باید کاری برای بهتر شدن انجام بدی...
امروز: خیلی از کارهام عقب هستم و هرچند مریضی دخترک یکی از دلایل عقب موندن از کارهاست، اما مهمترین دلیلش نیست. شاید مهمترین دلیلش حس در مه بودن هست. امروز صبح هم در مه بودم. بعد با وجود اینکه دیر کرده بودم ولی تصمیم گرفتم کمی مراقبه بکنم و مراقبه حالم رو بهتر کرد. فکر کنم که از این به بعد باید مراقبه رو بیشتر ادامه بدم. همینطور باید یاد بگیرم به خودم و احساساتم و افکارم احترام و اهمیت بیشتری قائل شم. صبح تا حنا بیدار شه؛ خیلی خوب کار کردم. اما بعد از اینکه حنا بیدار شد، دیگه نتونستم با اون انسجام کار کنم. با اینکه پدر شوهر اومده بود که کمک کنه برای نگهداری از حنا، اما در عمل حنا حتی نمیخواست پدر بزرگش پیشش بشینه و همش من رو میخواست. بعد از ظهر کمی با گریه و ... فرستادمش با پدر بزرگش بیرون. یک ساعتی رفتند و من کمی کار کردم. بعد هم بلند شدم برای شام کته و کباب تاوه درست کردم. وقتی برگشتند حنا خسته بود و گرسنه و بسیار بهانه گیر. دو سه بار کلی اذیت کرد و هر چی دستش اومد پرتاب کرد. این کارش خیلی خطرناکه و من گاهی اوقات میترسم که قابلمه غذا یا چاقو و ... از روی کانتر بیفته روش (کامل روی کانتر رو نمیبینه ولی دستش میرسه, و هر چی دستش میرسه رو میندازه زمین. مثلا امروز تخته خرد کن و چاقو روش رو کشید و خدا رحم کردم که هیچکدوم روش نیفتاد). همسر بالاخره رسید و دو نفر موفق شدیم حنا رو آروم کنیم. همسر در آروم کردن حنا بهتر عمل میکنه. مثلاً وقتی بغلش میکنه و میگه نفس عمیق بکش، حنا کامل به حرفش گوش میده و نفس عمیق میکشه و آروم میشه. ولی با من اینطور نیست و من هر چقدر بهش میگم بیا نفس عمیق بکشیم تا آروم شیم؛ حرفم رو نادیده میگیره. خلاصه همسر حنا رو آروم کرد و حنا اومد و از من و پدر بزرگش عذرخواهی کرد که خود این عذرخواهی کردن یک کاری بود کارستان که باید به خودم و همسر تبریک بگم که به صورت تیم عمل کردیم و حنا یک جورهایی مسوولیت کارش رو پذیرفت و بابتش عذرخواهی کرد.
دیشب: از بس این مدت خونه مونده بودم و با حنا سر و کله زده بودم حسابی اعصابم خرد بود. حنا عصر ساعت سه و نیم خوابش برده بود. این بود که ساعت پنج عصر به همسر گفتم که من احتیاج دارم برم بیرون و اگر امکان داره اون حنا رو نگه داره. بهش گفتم نگذاره حنا زیاد بخوابه چون اون وقت شب خوابش نمیبره. همسر هم با اطمینان گفت که برو و تا دیروقت راحت بگرد. خلاصه که من اومدم بیرون. اول رفتم میوه فروشی و کمی میوه و سبزیجات برای خونه خریدم. بعد رفتم استارباکس و برای خودم یک چای گرفتم و کمی در دفترم یادداشت نوشتم. بعد حدود هفت شب رفتم "وینرز" و کمی برای خودم گشتم. از وینرز برای خودم یک کلاه زمستونی، یک بسته گیره سر خوشگل و یک کرم رتینول خریدم باشد که کرم رتینول بتونه لکهای روی صورتم رو کمرنگ کنه. یک بلوز قرمز هم امتحان کردم که به تنم خوب نشد. بعد با همسر چت کردم که حالتون چطوره و اون هم گفت که خوبیم. فقط موقع خونه اومدن شیر بخر. راستش رو بخواهید اصلا دلم نمیخواست برگردم خونه. ساعت هشت و سی رفتم فروشگاه دیگه و یک چیزی که باید پس میدادم رو پس دادم و بعد یک آب پرتقال گیر دستی خریدم و یک بسته توپ قرمز برای تزیین درخت کریسمس. بعد در راستای بر نگشتن به خونه؛ رفتم یک فست فود و برای خودم همبرگر سفارش دادم و تو ماشین خوردم. بعد هم رفتم سوپر استور برای خرید شیر. یک کم تو فروشگاه چرخ زدم. برای خودم یک شلوار خریدم، رفتم برای حنا هم لباس نگاه کردم ولی چیزی نخریدم. بعد شیر خریدم و ساعت ده شب بود که برگشتم خونه. حنا هنوز بیدار بود. همسر گفت که ساعت شش حنا بیدار شده! حنا رو حموم کرده بود. کلی بوس و بغلش کردم و با هم بازی کردیم. همسر گفت که میتونه حالا استراحت کنه؟ من هم گفتم آره. خلاصه که ساعت یازده به حنا گفتم دیگه بخوابیم. ولی هی گریه میکرد و باباش رو صدا میکرد. من هم رفتم به همسر گفتم که تو رو میخواد برای خواب. همسر هم گفت نه، خودت برو و یک جوری بخوابونش. من هم با ناراحتی اومدم و در جواب حنا که هی پدرش رو میخواست گفتم که بابات کار داره و کارش تموم شه میاد پیشت. خلاصه که حنا تا ساعت دوازه که همسر اومد کنارش هی غر غر میکرد و گریه میکرد و پدرش رو میخواست. همینکه جی وارد اتاق شد، دوید و بغلش کرد. خلاصه که بالاخره بعد از دیدن باباش خوابش برد. در این وسط همسر از من میپرسه "بگو؛ در طول روز من کی وقت استراحت داشتم؟ من هم بهش گفتم بگو در طول این ده روز که حنا مریض بوده من کی وقت استراحت داشتم؟" خلاصه که خیلی شاکی از دست همسر به خواب رفتم دیشب. گاهی فکر میکنم زندگی من و همسر از رابطه زناشویی خارج شده و تبدیل به یک همزیستی نه چندان مسالمت آمیز شده. در مورد حنا و رفتار باهاش تا حد زیادی تفاهم داریم و کو-پرنتهای خوبی هستیم. ولی خارج از اون، در بیشتر مواقع حتی یک دوستی ساده هم بین ما نیست. همسر وقت بیشتری برای چت کردن با دوستانش و حرف زدن با اونها میگذرونه تا با من. من هم وقت بیشتری صرف فیلم و سریال دیدن میکنم تا حرف زدن با اون. خلاصه که باید پلی برای ارتباط با هم پیدا کنیم وگرنه نمیدونم عاقبت رابطه ما چی بشه.
صبح روز سه شنبه است. یک هفته است که شرکت نرفتم و مثلاً دورکاری میکنم. تو این مدت تنها باری که از خونه رفتم بیرون شنبه بوده که حنا رو بردیم دکتر. براش آنتی‌بیوتیک قوی نوشتن. طفلی بچه‌ام ریه‌اش چرک داره. حالا این چند روز باید منتظر باشیم تا آنتی‌بیوتیکها جواب بدن. وگرنه که باید عکس بگیرن و احتمالا بستری بشه. من با خوش‌بینی فکر میکنم حالش بهتره. بابا هم تو ایران دو روز حالش بد بود و بیمارستان بستری شد. دوباره دچار کم‌خونی شدید شده بود و بهش خون تزریق کردن. یادم باشه وقتی حنا حالش خوب شد، برم خون اهدا کنم. شکرانه اونهایی که تو ایران خون اهدا کردن. فکر اینکه مامان و بابا تنها در ایران رها شدن، از ذهنم بیرون نمیره. گاهی فکر میکنم من خیلی زیادی سنگدل هستم. یعنی خودم رو با خیلیها مقایسه میکنم من سنگدل‌تر از اونها هستم. شاید سنگدل‌تر نه، ولی مسلماً خودخواه‌تر. حتی وقتی بابا بستری بود، من خیلی حس خاصی نداشتم. اینکه حنا مریضه دلم رو به درد میاره ولی بازهم شبها راحت میخوابم و شاید یکی دو باری بیدار شم و روش رو بکشم (که البته دوباره باز میکنه). همکارم بیشتر از من نگران بابام بود و هی میپرسید که حالشون چطوره، در حالیکه من خیلی راحت داشتم اینجا زندگیم رو میکردم. باید با روانپزشکم حرف بزنم و بپرسم چرا من تا این حد خودخواه هستم؟ شاید جوابش این باشه که من آدم تنبلی هستم و به خودم زحمت نمیدم. شاید هم این یک نوع روش بدن من باشه برای مراقبت از خودش. چیزی که بهش میگن دیسسوشیشن (dissociation). این چیزی بود که روانپزشکم دفعه قبل گفت. اینکه خیلی وقتها وقت میگذره بدون اینکه من بدونم چکار کردم... شاید هم همه اینها توجیهی است برای همون تنبلی، برای بی‌عاطفه بودن. مامان خیلی وقتها میگه من بی‌عاطفه هستم و من فکر میکنم راست میگه. مثلاً دایی بزرگتر بیمارستان هست و بسیار هم حالش بده. با دستگاه نفس میکشه و هر روز و شب همه تو گروه نگرانش هستند. ولی من با بی‌عاطفگی فکر میکنم خوب بالای نود سال سن داره و دیگه عمرش به دنیا نیست. نمیگم از مرگش ناراحت نمیشم، چون میشم ولی فکر میکنم زندگی همینه دیگه. آدمها میمیرن. چرا انقدر بی‌عاطفه هستم من؟ علت دیگه چی میتونه باشه؟ هورمونها، این هورمونهایی که هی تو بدن ما بالا و پایین میشن. همونهایی که گاهی باعث میشن خیلی آسون گریه کنیم و گاهی هم مثل الان، ریشه همه احساسها رو میخشکاند و آدم از هر احساسی تهی میشه. شاید آدم باید همه این کند و کاوهای درونی رو متوقف کنه. چه فایده‌ای داره دونستن اینها. شاید آدم فقط باید بیرون ذهنش زندگی کنه. یا حداقل کمتر درون ذهنش زندگی کنه... دیروز حالم خیلی بهتر بود و خواب آلود نبودم و زندگی قشنگتر بود و به نسبت خوب کار کردم. دیروز فکر میکردم که چه خوب که بالاخره تاثیر منفی قرصها کمتر شد. امروز نزدیک ظهر شده و من سر جمع هنوز نیم ساعت هم کار نکردم و دلم میخواد برم بالا و فقط بتونم نیم ساعت بخوابم. سه لیوان قهوه‌ای هم که خوردم این خواب آلودگی رو کم نکرده. بهتره پاشم ناهار درست کنم چون پدرشوهر هم پیش ماست که از حنا نگهداری کنه که من کار کنم. بعد هم دیگه بشینم سرکار...
همسر و حنا رفتند که برای شام برگر خریداری کنند. تو خونه ماکارونی داریم ولی حنا مریضه و هر غذای پیشنهادی به استثنای همبرگر و سیب‌زمینی سرخ کرده و رد کرده. امیدوارم حداقل کمی از همبرگر بخوره. از دیروز کار نکردم. مریضی حنا، مریضی خودم و بازگشت هاله مه و بدن دردی که اذیتم میکنه. بازگشت هاله مه از همه بدتره. مصرف قرصهای ضد افسردگی رو هفته پیش قطع کردم چون مدام میخوابیدم. امروز دوباره شروع کردم به خوردن قرصها. اصلا نمیدونم چکار میکنم. شروع میکنم، قطع میکنم. دوباره شروع میکنم و در این بین صدمه میبینم. حالا دوباره دلم میخواد بخوابم. فقط بخوابم و کسی کاری به کارم نداشته باشه. ولی ممکن نیست. حنا مریضه و تبش فقط با دوا کنترل میشه و چند ساعت بعد برمیگرده. همش هم میخواد من کنارش باشم. با همسر هم دعوام میشه. از این جهت که من همیشه کسی هستم که باید مرخصی بگیره و مراقب حنا باشه. البته صد در صد اینطور نیست ولی تا حدی اینطور هست. کار همسر ارزشش بیشتره چون حقوقش ساعتی بیست دلاری از حقوق من بیشتره. مثلا قراره از خونه کار کنم. ولی برای حنا تلویزیون میگذارم و بجای کار خودم هم بیجهت در اینترنت میچرخم. خیلی از کارها عقبم. و وقتی میگم خیلی، اغراق نمیکنم. همین الان در میل باکسم حداقل هشتاد تا ای-میل نخونده دارم و حداقل ده تایی کار دارم که باید به صورت فوری انجام بشن. کاش میتونستم برم شرکت و کارهام رو انجام بدم.
دوست داشتم روزگارم چه شکلی بود؟
دوست داشتم یک خونه نسبتا خالی داشتم که خیلی مرتب بود و انقدر وسایل توش نبود. مثلا این رومبلیها که برای حفاظت از خراشهای فلفلی کشیدم و مدام میفتن و یا مچاله میشن و خونه رو نامرتب نشون میدن، نبودن. دوست داشتم از خواب بیدار شم و احساس درد و خستگی نداشته باشم. برعکس سرحال و پر انرژی باشم. دوست داشم میتونستم نیم ساعتی یوگا کنم. دوش بگیرم. دوست داشتم وقتی میام پایین خونه مرتب باشه. دوست داشتم میتونست هر روز صبحانه خوب درست کنم و حنا و همسر رو با انرژی از خواب بیدار کنم. دوست داشتم میشد وقت صبحانه خوردن روزنامه صبح روبخونم. آره دوست داشتم هر روز صبح برام روزنامه واقعی بیاد دم در خونه. مثل فیلمهای قدیمی. دوست داشتم پیاده حنا رو ببرم مدرسه و بعد برگردم و کمی خونه رو مرتب کنم. دوست داشتم کارم رو ساعت نه/نه و نیم شروع کنم و وقتی کارم رو شروع میکنم لیست کارها رو بنویسم و تک تک انجامشون بدم و کنارشون تیک سبز بزنم. دوست داشتم میتونستم روزی فقط پنج یا شش ساعت کار کنم. دوست داشتم یک جور معجزه آسایی ناهارها و شام ها آماده میشد و من لازم نبود هر روز آشپزی کنم. دوست داشتم انرژی داشتم و میتونستم بعد از کارم برم کلاس ورزش؛ بعد حمام کنم برم دنبال حنا. دوست داشتم میتونستم با حنا بازیهایی کنم که خلاقیتش رو بیشتر کنه. که در پیشبرد راه زندگیش کمک کنه. دوست داشتم میشد برای حنا هر روز غذای سالم درست میکردم و اون هم با علاقه میخورد.دوست داشتم گاه گداری با حنا کیک میپختم. دوست داشتم ملافه های خونه‌ام اتو کشیده بودن و دکوراسیون خونه ام قشنگ بود. دوست داشتم فقط چند دست لباس ساده و شیک و با کیفیت داشتم که هر روز با یک سری جواهرات ترکیبشون میکردم. دوست داشتم لاغر بودم و لباس تو تنم شیک به نظر میومد. دوست داشتم لکهای صورتم نبودن و موهام بخصوص در قسمت بالای سرم پرپشت بودن و انقدر سفید نشده بودن. دوست داشتم که لازم نبود هر دو-سه هفته یکبار موهام رو رنگ کنم. دوست داشتم میتونستم با یک آرایش ملایم هنوز خوشگل به نظر بیام. دوست داشتم انقدر موهای زیر ابروم و بالای لبم و زیر چونه‌ام زبر نبودن و انقدر تند تند در نمیومدن. دوست داشتم میشد با همسر هر هفته یک دیت عاشقانه داشته باشیم. نه چیز مجللی. فقط با هم حرف بزنیم و موسیقی گوش بدیم و شراب بخوریم. دوست داشتم میتونستم حداقل هفت ساعت در هفته برای بهبود کارم زمان بگذارم. مطلب جدید یا بگیرم. دوست داشتم حقوقم رو شش رقمی کنم. دوست داشتم انرژِ ی داشتم و کارها رو انقدر در ذهنم سنگین نمیکردم. دوست داشتم کمی سبکبال و سبکبار بودم.